DEN BOSCH - Als een veenbrand trekt het verzet tegen de bouw van megastallen door het land. De jongste brandhaard laait op in Noord-Brabant, waar verontruste burgers vrijdag 21 duizend handtekeningen tegen de komst van de stallen inleveren bij het provinciebestuur.

Dat zijn er ruim genoeg om te gelden als een succesvol burgerinitiatief. Provinciale Staten zullen zich daardoor later dit jaar in een politiek debat moeten uitspreken over de stallen.

Het verzet tegen de dreigende schaalvergroting in de veehouderij verenigt een waaier aan belanghebbenden. Velen hebben hun eigen reden om tegen de bouw te zijn van stallen voor tienduizenden varkens of kippen. Omwonenden vrezen volgens het burgerinitiatief ´vernietiging van hun uitzicht, stankhinder, daling van hun woongenot en waardedaling van hun huis’. Ook zijn zij ongerust over infectieziekten die van mensen op dieren worden overgedragen zoals influenza, salmonella, MRSA en de Q-koorts die dit jaar in Brabant al om zich heen grijpt. Dierenliefhebbers voorzien dat het vee ‘louter nog als economisch product’ wordt behandeld en een ‘opgesloten, verborgen en onnatuurlijk bestaan’ zal leiden. Kleinschalige boeren zijn bang dat zij definitief worden weggedrukt door de concurrentie van de super-boerderijen.

De megastallen leidden eerder al tot protestacties in Overijssel, Gelderland, Zeeland en Limburg. In Noord-Holland wisten burgers het provinciebestuur eerder dit jaar door een burgerinitiatief af te houden van de bouw van een megakippenstal voor 1,6 miljoen slachtkippen in Middenmeer.

Op initiatief van de GGD en de plaatselijke huisartsen loopt dit jaar in Brabant een onderzoek naar het effect van megastallen op de volksgezondheid. Op acht à tien locaties waar nu al veel veehouderijen staan, wordt de uitstoot van fijnstof met ziektekiemen gemeten. Ook wordt onderzocht of longaandoeningen van mensen in agrarische gebieden zijn veroorzaakt door de uitstoot uit veestallen. De artsen vermoeden een verband.

De komst van de megastallen is mogelijk door het landelijke beleid om de intensieve veehouderij zoveel mogelijk te concentreren in ‘landbouwontwikkelingsgebieden’. Die zijn bedoeld voor boeren die niet mogen uitbreiden waar ze nu zitten. In de ontwikkelingsgebieden mag dat wel. Grote boeren proberen overal in het land die kans te grijpen om de veehouderij nog veel groter aan te pakken.

Initiatiefneemster Sonja Borsboom uit Ulicoten begon haar protest naar aanleiding van de plannen voor de bouw van een stal voor 350 duizend kippen in het naburige Alphen. ´Dan hebben we het over een bouwoppervlak van 5 hectare. Ziet u het voor zich? Een mooi open gebied, met prachtige bomen en zandpaden komt helemaal in de verdrukking.’

Borsboom hoopt dat de provinciale politici zich door het burgerinitiatief gedwongen voelen zich in het probleem te verdiepen. ‘Ze weten meestal van niks, hebben geen idee waar het over gaat en wat de gevolgen zijn. En ze denken dat ze er toch niks meer aan kunnen doen, maar dat is onzin.’ Alleen de SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren hebben zich al achter het burgerinitiatief geschaard.

(Bron: Volkskrant, Raoul du Pré, 8-7-'09)