Onderzoekers van TNO hebben een wereldwijde doorbraak bereikt in de strijd tegen de levensgevaarlijke bacteriën zoals EHEC. Voedselwetenschappers van TNO zijn er in geslaagd natuurlijke ingrediënten te vinden die korte metten maakt met bacteriën die resistent zijn geworden tegen antibiotica. De uitvinding is getest met de ESBL-bacterie, maar is ook toepasbaar voor de EHEC-bacterie. De vondst komt op een moment dat de bacterie in Duitsland meer dan 20 dodelijke slachtoffers heeft gemaakt en duizenden mensen heeft besmet. Ook in Nederland groeit de angst voor de levensgevaarlijke bacterie.

Voor huidige patiënten helaas nog geen soulaas
Voor de Duitse en andere patiënten biedt de oplossing vooralsnog geen soelaas. Dr. Jan Pieter van der Lugt, directeur Voeding bij TNO: "We hebben nog zes maanden nodig om de oplossing kant-en-klaar door te ontwikkelen. Daarna moeten we nog voldoen aan de regelgeving van de overheid. Dat laatste kost veel tijd, dus ik schat dat de oplossing pas over twee jaar in de praktijk van de veehouders en veevoederbedrijven toepasbaar is en vanuit de bron het aantal gevaarlijke bacteriën kan worden teruggedrongen."

"Deze doorbraak is belangrijk voor de volksgezondheid in de toekomst", stelt Van der Lugt. "Er liggen nog talloze bacteriën op de loer die kunnen muteren tot even gevaarlijke zusjes van de EHEC-bacterie. Zo is bijvoorbeeld 94 procent van de kip in de supermarkt besmet met ESBL-bacteriën die ook resistent zijn geworden tegen antibiotica."

Aanpak antibiotica-resistentie
Van der Lugt: "Jezelf beschermen tegen de ESBL bacterie is één oplossing, de échte oplossing ligt in het bij de wortel aanpakken van het ontstaan van antibiotica-resistentie in hele veterinaire sector (veehouders en veevoederbedrijven). Door het overvloedige gebruik van antibiotica in deze sector, komt er steeds meer van dit soort stoffen in ons voedsel. Uiteindelijk raken de bacteriën er zo aan gewend dat ze resistent worden. Dus als we een keer écht ziek worden, zoals bij ESBL en EHEC, zijn er geen antibioticakuren meer die deze bacteriën kunnen doden. Nu zijn er gelukkig nog enkele krachtige kuren die bij veel ziektes wel aanslaan maar het roer moet om, om te voorkomen dat we straks machteloos staan tegen dodelijke ziektes."

Het onderzoek van TNO had aanvankelijk tot doel om de hele keten vanaf de stal tot aan het bord op de eettafel te ontdoen van antibiotica. Van der Lugt: "Het is logisch dat veehouders hun koeien, varkens, kippen en kalveren gezond willen houden. Maar het volstoppen met antibiotica is een tikkende tijdbom. Dat keert zich uiteindelijk tegen ons. Wij zoeken daarom naar natuurlijke ingrediënten die al in de natuur voorkomen en de slechte bacteriën doden. Het onderzoek wil TNO nu uitbreiden naar een groter programma, waaraan bijna 30 bedrijven mee moeten doen. Als we aan het begin van de keten schoon voer geven, vertaalt zich dat in veilig eten op ons bord."

Bibliotheek van duizenden bacteriën
Om dit te bereiken, hebben TNO-onderzoekers een bibliotheek gemaakt van de duizenden bacteriën die in onze darmen leven. Ze hebben precies in kaart gebracht hoe ze zich voortplanten, waar ze op reageren en waardoor ze gedood worden. Deze kennis hebben we losgelaten op de ESBL-bacterie. Met ouderwets speurwerk en blijven experimenteren is uiteindelijk een mengsel van natuurlijke ingrediënten gevonden die deze gevaarlijke bacterie doodt. Het is inmiddels uitvoerig getest op zieke kippen en die leefden daarna weer helemaal op. Met deze aanpak zullen we in staat zijn in de toekomst nieuwe gevaren ten gevolge van multiresistente bacteriën effectief te bestrijden.

(Bron: TNO, 9 juni 2011)