De Burgerinitiatieven in Gelderland, Noord-Brabant, Limburg en Overijssel zijn bijzonder teleurgesteld over de wijze waarop Hans Alders de zogeheten 'Dialoog megastallen' leidt in opdracht van staatssecretaris Henk Bleker van Landbouw. De discussie is niet transparant en rommelig van opzet. Het gevolg is onder meer dat diverse woordvoerders van de Burgerinitiatieven (waaronder Behoud de Parel uit Grubbenvorst) afgelopen zaterdag buitenspel zijn gezet tijdens werkbezoeken van de burgerpanels aan de provincies. Deze handelwijze roept ernstige twijfels op over de zorgvuldigheid en geloofwaardigheid van de 'Dialoog megastallen'.

Gelet op de wijze waarop Bleker en Alders deze discussie hebben voorbereid en uitgevoerd, kunnen de Burgerinitiatieven niet anders concluderen dan dat sprake is van een vooropgezet plan om primair de belangen van de veesector te dienen. Deze werkwijze getuigt volgens de Burgerinitiatieven van minachting van eerdere initiatieven van betrokken burgers om dit veelomvattende probleem op de agenda van politici te krijgen en van provinciale politici die hier ook al jaren voor pleiten. Het is een houding die funest is voor het vertrouwen van de burger in de politiek. Het is juist ook deze houding die de Burgerinitiatieven bijna overal op gemeentelijk en provinciaal niveau zijn tegengekomen en die grote groepen mensen ertoe aanzet de hakken in het zand te zetten en over te gaan op juridische procedures. Dat is niet de weg die de Burgerinitiatieven voorstaan, zo schrijven zij in een petitie aan Belker en Alders.

Megadossiers
Verder willen de Burgerinitiatieven nogmaals benadrukken dat er in Gelderland, Noord-Brabant, Limburg en Overijssel de afgelopen jaren burgerinitiatieven zijn geweest, waarin burgers al ruimschoots aandacht hebben gevraagd voor de problematiek rondom de intensieve veehouderij. De documenten van deze burgerinitiatieven zijn op maandag 6 juni aangeboden aan discussieleider Hans Alders in de vorm van een megadossier onder het motto 'Vóór boeren en tegen veefabrieken! Mijnheer Bleker u kunt het allemaal al lang weten'. Dit om te onderstrepen dat de dialoog over megastallen al ruimschoots is gevoerd en dat Nederland klaar is met de vee-industrie.

Rommelige haastklus
Aansluitend aan de demonstratie op 6 juni vond er een gesprek plaats van de woordvoerders van de provinciale Burgerinitiatieven uit Gelderland, Noord-Brabant, Limburg en Overijssel met discussieleider Hans Alders in Den Haag. Bij die gelegenheid vertelde discussieleider Hans Alders voor het eerst dat er twee ontmoetingen met burgerpanels waren gepland. De data stonden al vast: een paneldiscussie op woensdag 15 juni en werkbezoeken op zaterdag 18 juni.

Hoewel de tijd bijzonder kort was om mensen te vinden die op zo'n korte termijn ruimte konden vrijmaken in hun agenda, lukte het de vier Burgerinitiatieven om een aantal afgevaardigden op woensdag 15 juni naar Utrecht te sturen. De bijeenkomst bleek rommelig georganiseerd en er was nauwelijks gelegenheid om de panelleden inhoudelijk te informeren over de achtergronden van megastallen en de risico's van de intensieve veehouderij. De inhoudelijke voorbereiding van de panels duurde welgeteld 60 minuten.

Eenzijdig beeld
Ook de voorbereiding van de bedrijfsbezoeken op zaterdag 18 juni rammelde aan alle kanten. Zo kregen diverse vertegenwoordigers van bewoners in het buitengebied nauwelijks spreektijd toegezegd. Bij sommige panels werd zelfs verzuimd leden van de Burgerinitiatieven uit te nodigen, onder andere bij het bezoek aan de Gelderse Vallei. In schril contrast hiermee staat de selectie van veehouderijen in nauw overleg met boerenbonden, gemeenten en provincies. Met omwonenden van deze intensieve veehouderijen is in het geheel niet gesproken. Een vrees die de vertegenwoordigers van de Burgerinitiatieven tijdens het gesprek met Hans Alders op 6 juni al hebben uitgesproken.

Een vertegenwoordiger van de Burgerinitiatieven heeft vrijdagmiddag 17 juni contact opgenomen met het ministerie van Landbouw (EL&I) om de procedure rond de werkbezoeken van de burgerpanels aan de orde te stellen. Een woordvoerder liet weten dat de werkbezoeken in overleg met de provincies tot stand zijn gekomen en dat daar de lijsten met begeleiders zijn uitgerold. Op deze lijsten staan bijna uitsluitend voorstanders van de bouw van megastallen en géén vertegenwoordigers van burgers in het buitengebied. De woordvoerder van het ministerie gaf aan hiervan niet op de hoogte te zijn. Verder merkte de woordvoerder op dat bij de gemeente Horst aan de Maas gevraagd was om een ambtenaar een toelichting te laten geven op het Landbouw Ontwikkelingsgebied (LOG) Witveldweg. Het LOG, waar een megastal met 35.000 varkens en 1,2 miljoen kippen gepland is. Wethouder Litjens va Horst aan de Maas - een sterk voorstander van megastalen - gaf aan zelf de informatie te willen verstrekken aan het burgerpanel, in plaats van de ambtenaar. Dezelfde wethouder had overigens al later in het programma tijd toebedeeld gekregen om de burgers te vertellen over diens opvatting. Conclusie van de Burgerinitiatieven: Het gevolg is dat de burgerpanels op deze wijze een zeer eenzijdig beeld krijgen voorgeschoteld.

Complex onderwerp
De Burgerinitiatieven uit Gelderland, Noord-Brabant, Limburg en Overijssel stellen in een petitie - gericht aan Staatssecretaris Bleker en discussieleider Alders - vast dat er te weinig tijd en ruimte is geweest om de burgerpanels op serieuze wijze te informeren over een veelomvattend probleem als de intensieve veehouderij. "Daar komt bij dat de burgerpanels willekeurig zijn samengesteld met een zeer beperkte voorkennis over dit onderwerp", aldus de Burgerinitiatieven. "We vragen ons daarom oprecht af of de panelleden in staat zullen zijn om tot een gefundeerd standpunt te komen over zo'n een groot en complex onderwerp. Daarin hoort niet alleen rekening gehouden te worden met de beleving van veehouders en bestuurders, maar zeker ook met die van burgers. Want het zijn juist de burgers die het jarenlange negeren van gezondheidsproblemen, stank, ziekte en vernietiging van het buitengebied op de agenda hebben gezet.

Aangezien we dit onderdeel van de Dialoog megastallen als mislukt beschouwen, hebben we besloten af te zien van verdere medewerking aan de burgerpanels. Daarbij benadrukken we begrip te hebben voor de mensen die met de beste bedoelingen aan deze panels hebben deelgenomen. Het is buitengewoon jammer dat de dialoog op deze basis is gevoerd. De Burgerinitiatieven zullen doorgaan met het informeren van burgers via websites en media. Daarnaast gaan we de komende tijd Kamerleden, leden van de Provinciale Staten en gemeenteraden, andere bestuurders, bewoners van het buitengebied nogmaals op de hoogte stellen van onze visie".

Website Bleker
Tot slot een opmerking over de website 'Dialoog megastallen' van staatssecretaris Bleker. Tot dusver is er weinig inspanning verricht om de discussie op deze site onder de aandacht van het grote publiek te brengen. Hierdoor weten alleen insiders dat er een 'brede maatschappelijke discussie' gaande is. Ook achtergrondformatie over de burgerpanels ontbrak aanvankelijk en is pas toegevoegd nadat de Burgerinitiatieven hierover een opmerking hebben gemaakt. Verder staan er op de site idyllische afbeeldingen die een verdraaid beeld schetsen van de werkelijkheid. Ook hier lijkt het alsof Bleker wil voorkomen dat er massaal wordt gereageerd om later toch te kunnen beweren dat iedereen in de gelegenheid was zijn of haar mening te geven.

Effecten van de zogenaamde maatschappelijke dialoog
De manier waarop de voorstanders van megastallen alle ruimte krijgen om de burgerpanels te "informeren" blijkt uit een artikel in Dagblad de Limburger van 20 juni. Een van de deelnemers aan acties tegen de megastallen reageerde op het artikel als volgt: "De tekst laat weinig te raden over het doel van de "voorlichting" (en ook het welslagen ervan blijkbaar, wat nu dus ook nog door iedereen gelezen wordt). Duidelijk blijkt dat mensen heel simpel op het verkeerde been worden gezet. Daar had één tegenstander met slechts 5 tot 10 minuten spreektijd" - zoals door de organisatie van de Maatschappelijke Dialoog aan Behoud de Parel toegezegd (zie emailbericht mevrouw Moerdijk en het programma voor het Burgerpanel in de bijlage) - "ook niets aan kunnen veranderen. Volgens het artikel durft men overigens toch te spreken over het 'goed gedocumenteerd aan het woord komen van voor- en tegenstanders'. Nou, ja! Ongelofelijk dat wij (en met ons veel Nederlanders die niets in de gaten hebben) in ons zogenaamde democratische land, zó belazerd worden. Ik kan me niet voorstellen dat Alders en Bleker denken dat ze op deze manier te werk kunnen gaan en dat ze hier mee weg komen. Dan heeft Alders laatst in Den Haag toch niet goed geluisterd en gekeken!"