Behoud de Parel op Facebook.

U bent hier

Het college van burgemeester en wethouders van Horst aan de Maas wil met behulp van een door de gemeenteraad gedelegeerde bevoegdheid drie afzonderlijke projectbesluiten verlenen voor één grootschalig megabedrijf binnen het landbouwontwikkelingsgebied (LOG) Witveldweg te Grubbenvorst. Het grootschalige megabedrijf (Intensieve veehouderij) bestaat uit een megastal voor 35.000 varkens, een megastal voor 1.200.000 kippen met een slachterij en een bio-energiecentrale. Het megabedrijf is een initiatief van een viertal ondernemers dat zich verenigd heeft in het zogenoemde Nieuw Gemengd Bedrijf (NGB). Het wordt de grootste megastal van Nederland. Al jaren wordt actie gevoerd tegen de komst van deze megastal. Vooral vanuit Grubbenvorst (gemeente Horst aan de Maas), dat massaal protesteerde tegen de plannen. Een groot aantal mensen heeft nu ook juridische argumenten ingebracht tegen de plannen.

Projectbesluit
Het college heeft onlangs besloten dat het NGB zich kan vestigen in LOG Witveldweg. Omdat het Bestemmingsplan Buitengebied dat niet toelaat, is het college voornemens een drietal zogenoemde projectbesluiten te verlenen. Vóór 25 augustus konden “zienswijzen” ingediend worden tegen die voorgenomen besluiten. Daarvan is door belanghebbenden ruim gebruik gemaakt.

Veel zienswijzen tegen megastal in Grubbenvorst
Tegen de voorgenomen projectbesluiten zijn veel zienswijzen ingediend. De vereniging Behoud de Parel – die de acties tegen het NGB coördineerde – heeft samen met 46 belanghebbende burgers zienswijzen ingediend. Deze burgers – ieder aangesloten bij een rechtsbijstandsverzekering - hebben zich verenigd in een collectief. Zij hebben als collectief Boels Zanders Advocaten ingeschakeld om hen te laten ondersteunen bij de juridische procedures. Daarnaast zijn er nog een aantal andere belanghebbenden, die via de jurist van hun rechstbijstandsverzekering zienswijzen hebben ingediend.

Vraagtekens bij voorgenomen projectbesluiten
Er kunnen volgens advocaat Xander Wynands van Boels Zanders Advocaten veel juridische vraagtekens geplaatst worden bij de voorgenomen projectbesluiten. De meest prangende vraag in de voorbereidingsfase van de besluiten is of het in redelijkheid mogelijk is om het college als bestuurder besluiten te laten nemen waarvoor de raad als volksvertegenwoordiger op gemeentelijk niveau eigenlijk bevoegd is volgens de wet. Die vraag is prangend omdat in het kader van de recent gevoerde maatschappelijke dialoog over megastallen geconstateerd is dat de meerderheid van de Nederlanders tegen megastallen is. “Het is niet redelijk dat een college een gedelegeerde bevoegdheid gebruikt voor iets waar zoveel maatschappelijke oproer over is. De volksvertegenwoordiger dient over de grootschalige megastal van het Nieuw Gemengd Bedrijf te beslissen. Niet zonder reden heeft staatssecretaris Henk Bleker (Landbouw) de provincies en gemeenten naar aanleiding van de maatschappelijke dialoog gevraagd, voorlopig geen besluiten te verlenen voor megastallen.”, aldus Wynands namens de belanghebbenden.

Momenteel dient te worden afgewacht hoe het college de ingediende zienswijzen zal beoordelen. Indien het college van zins blijft zijn gedelegeerde bevoegdheid toch te gebruiken, dient het zich bovendien af te vragen hoe de andere juridische vraagtekens worden opgehelderd.

Samenvatting "zienswijze" m.b.t. ontwerpprojectbesluit en ontwerpbouwvergunning ten behoeve van het Nieuw Gemengd Bedrijf
Een "projectbesluit" wordt door de gemeente genomen, om het mogelijk te maken om plannen - zoals het NGB - te verwezenlijken. Feitelijk is het voor de gemeente een van de middelen om goede uitvoering te geven aan de ruimtelijke ordening. Als een projectbesluit genomen is, kunnen belanghebbenden een zogenaamde "zienswijze" indienen, waarin ze op een rijtje zetten, welke bezwaren zij zien met betrekking tot het projectbesluit. Nu voor het NGB zo'n projectbesluit is genomen, zijn ook dergelijke zienswijzes ingebracht. Hieronder een samenvatting.

Geconstateerd wordt dat niet alle stukken die betrekking hebben op het ontwerpbesluit, ter inzage zijn gelegd. Dat is wel vereist. Zo ontbreekt bijvoorbeeld een verduidelijking van de inrichting van parkeervoorzieningen en zaken met betrekking tot de veiligheid.

Het projectbesluit moert genomen worden – volgens de gemeente – omdat het oude bestemmingsplan buitengebied geen mogelijkheden biedt aan het NGB, om zich te vestigen in LOG Witveldweg. Zo’n projectbesluit kun je nemen, als er sprake is van de verwezenlijking van een project van gemeentelijk belang. Dat gemeentelijk belang is niet toegelicht in de stukken.

De meest prangende vraag in de voorbereidingsfase van de besluiten is of het in redelijkheid mogelijk is om het college als bestuurder besluiten te laten nemen waarvoor de raad als volksvertegenwoordiger op gemeentelijk niveau eigenlijk bevoegd is volgens de wet. Die vraag is prangend omdat in het kader van de recent gevoerde maatschappelijke dialoog over megastallen geconstateerd is dat de meerderheid van de Nederlanders tegen megastallen is. Het is niet redelijk dat een college een gedelegeerde bevoegdheid gebruikt voor iets waar zoveel maatschappelijke oproer over is. De volksvertegenwoordiger dient over de grootschalige megastal van het Nieuw Gemengd Bedrijf te beslissen. Niet zonder reden heeft staatssecretaris Henk Bleker (Landbouw) de provincies en gemeenten naar aanleiding van de maatschappelijke dialoog gevraagd, voorlopig geen besluiten te verlenen voor megastallen.

Ook worden vraagtekens geplaatst bij het opknippen van de aanvraag in drie delen (voor het varkensdeel, het kippendeel en de biogasinstallatie). Feitelijk zou het totale project in zijn geheel beoordeeld moeten worden. Dat zou betekenen dat de ruimtelijke gevolgen groter zijn en dat daarom hogere eisen gesteld worden aan de inhoud en kwalitiet van de ruimtelijke onderbouwing. Ook is in de beoordeling van de aanvraag onvoldoende rekening gehouden met de impact van het project in combinatie met andere initiatieven binnen LOG Witveldweg.

In de zienswijze wordt de gemeente verweten dat zij bij haar ruimtelijke onderbouwing volledig af is geaan op planologische onderzoeken die het NGB heeft aangereikt en heeft de gemeente onvoldoende zelf onderzoek verricht. In de stukken gaat de gemeente niet in op tegenwerpingen, zoals die in de loop der tijd ingebracht zijn door bijvoorbeeld Behoud de Parel. Verder is onvoldoende onderzocht wat de uitvoerbaarheid is van het project, mede in het licht van de discussies die momenteel plaats vinden met betrekking tot megastallen in nederland (denk aan de Matschappelijke Dialoog, onder leiding van de heer Alders). Daarnaast is nauwelijks onderzocht welke waarden in en buiten het projectgebied bij het projectbesluit en het totale project van het NGB in het geding zijn en wat de gevolgen zijn van de plannen voor deze waarden (denk aan bijvoorbeeld milieu- en natuurwaarden). Ook is de financieel-economische haalbaarheid niet voldoende onderzocht. En een voorgeschreven plan-MER-beoordeling van het totale plan is niet uitgevoerd. Dat laatste is te meer van belang, omdat het LOG Witveld en dit plan zo groot zijn, dat de vraag gesteld kan worden of dit soort bedrijven niet beter op een gewoon industrieterrein geplaatst zouden moeten worden. Zoals Professor Bruil (bijzonder hoogleraar agrarisch recht aan de rijksuniversiteit Groningen) bepleit (zie bijlage).

In de zienswijze wordt bezwaar gemaakt tegen de onacceptabele toename van de geluidhinder, als gevolg van vrachwagenvervoer, geluid dat rechtstreeks afkomstig is van de megastallen en de biogasinstallatie, enzovoorts. Overigens wordt er van uit gegaan dat de geluidhinder nog aanmerkelijk hoger zal zijn, dan door de gemeente beweerd in haar projectbesluit, zeker omdat niet duidelijk wordt welke maatregelen nog genomen moeten worden om geluidsreductie te kunnen realiseren.

In het projectbesluit wordt gesteld dat de vestiging van het NGB niet zal leiden tot onaanvaardbare, nadelige gevolgen inzake de luchtkwaliteit. De vraag is waar de gemeente dat op baseerd. Tot nu toe zijn daar geen metingen voor verricht en maakt de gemeente slechts gebruik van modelleringen en (in principe theoretische) berekeningen. Op 18 augustus 2011 werd een reportage uitgezonden over het feit dat de Universiteit Wageningen gecioncludeerd heeft dat deze modelleringen en berekeningen tot rechtsonzekerheid leiden, omdat deze niet met zekerheid kunnen zeggen in hoeverre de luchtkwaliteit verslechterd.

Volgens de gemeente zou de vestiging van het NGB leidden tot een duidelijke duurzaamheidswinst. Daarbij baseert de gemeente zich op het rapport van Blonk Milieu Advies, dat uitgevoerd is in opdracht van de gemeente. Blonk Milieu Advies heeft echter zelf – daar naar gevraagd – aangegeven dat het feit dat de beperking van de groei van de veestapel, via het middel van “dierrechten” op termijn verdwijnt als gevolg van Europese richtlijnen, de duurzaamheidsbeoordeling niet meer actueel maakt. Behoud de Parel heeft de gemeente daar al in maart 2011 op gewezen, maar in het ontwerpbesluit wordt daar geen rekening mee gehouden.

In de ruimtelijke onderbouwing bij het projectbesluit wordt verwezen naar een tussenrapportage van een onderzoek naar de gezondheidseffecten van de intensieve veehouderij op de omgeving. Inmiddels is het onderzoek af en is een eindrapportage uitgebracht. Daaruit blijkt dat longontsteking in verhoogde mate optreedt in de nabijheid van Intensieve veehouderijen, met name ook bij omwonenden van bedrijven met geiten of kippen. In de zienswijze wordt gewezen op de taken van de gemeente inzake de wet publieke gezondheid en in dat kader wordt verzocht de burgers niet bloot te stellen aan onnodig grote gezondheidsrisico’s. In dat kader is ook van belamng te wijzen op een onderzoek van het RIVM, dat uitgewezen heeft dat tussen megastallen voor kippen en varkens een afstand van 1 tot 2 kilometer aangehouden moet worden, om uitwisseling van virussen te voorkomen. Daar wordt bij het NGB niet aan voldaan!

Wat de landschappelijke inpassing van het bedrijf betreft, wordt vastgesteld dat de beoordeling van de bouwmeester niet ter inzage is gelegd. Maar gesteld wordt in de zienswijze dat – uitgaande van het toale project – niet op passende wijze in het landschap kan worden geplaatst.

Afgevraagd wordt – tenslotte - hoeveel kosten de gemeente gemaakt heeft voor de verwezenlijking van het projectbesluit. Dat zou nader toegelicht moeten worden en ook zou dan toegelicht moeten worden of in het geval van het NGB sprake is van (meldingsplichtige) staatssteun.

Projecten & onderwerpen: 
Behoud de Parel