De veestapel in Brabant zal vanaf 2015 niet groeien, ook al mogen boeren dan meer dieren houden. Dat komt door de scherpe eisen aan verplichte afzet en verwerking van mest. Dat schetsen de CDA-staatssecretarissen Henk Bleker (Landbouw) en Joop Atsma (Milieu) in hun toekomstig mestbeleid. Dat moet de zware milieudruk van de intensieve veehouderij op vooral de Brabantse zandgronden verminderen.

Een veehouder die meer mest produceert dan hij op eigen grond kwijt kan wordt verplicht om die hoeveelheid op andere manieren kwijt te raken. Hij kan dat overschot verminderen door fosfaatarm veevoer te gebruiken en door de mest te benutten voor energie-opwekking in vergistingsinstallaties of door verwerking in mestfabrieken. Die moeten hoogwaardige grondstoffen produceren om kunstmest te kunnen vervangen en op termijn geld mee te gaan verdienen. Bleker en Atsma zeggen met hun nieuwe beleid, dat wordt omarmd door ZLTO-topman Hans Huijbers, aan te sluiten op het recente rapport van de commissie Van Doorn die de weg naar duurzaam geproduceerd vlees uitstippelt.

De commissie Van Doorn heeft bepleit dat de provincie locaties voor mestfabrieken aanwijst. Volgens de gezamenlijke milieu- en bewonersgroepen in De Peel moet de provincie dat juist niet doen omdat mestverwerking 'de deur openzet naar verdere schaalvergroting en groei van de veestapel'. Zij willen eerst een fundamentele discussie met de bevolking over de toekomst van de veehouderij (zie het artikel op de website van Behoud de Parel).

De agrarische sector die mede aan de basis staat van het gisteren gepresenteerde mestplan, dat volgens ZLTO radicaal breekt met het verleden, moet dat uitvoeren door individuele boeren. Dit gebeurt onder druk van de Europese Commissie, die verlangt dat Nederland zich eindelijk houdt aan de Nitraatrichtlijn, die drinkwater beschermt tegen mestvervuiling. Bleker wil met de commissie gaan onderhandelen over een nieuwe ontheffing van de normen die al jaren niet worden gehaald en steeds strenger worden. De nu ingezette verbetering van de milieukwaliteit moet Brussel opnieuw over de streep trekken. "Een nieuw evenwicht tussen mens, plant, dier en omgeving ligt binnen bereik", voorspelt Huijbers wiens ZLTO al vanaf januari met het mestplan in Brabant aan de slag is.
De boerenorganisatie steunt de voorgenomen afschaffing per 2015 van de productierechten die nu nog een limiet aan het aantal dieren stellen. "Door evenwicht te brengen op de mestmarkt, heb je de dierrechten niet meer nodig. Dat systeem werkt bovendien concurrentievervalsend. Het vele geld dat daarmee gemoeid is, kan de veehouder beter gebruiken voor investeringen in duurzaamheid", verklaart een woordvoerder.

Het vrijgeven van de handel in dierrechten leidde in Brabant sinds 2008 tot groei van de veestapel met zes procent en werd vorig jaar door toenmalig landbouwminister Verburg weer teruggedraaid. Omdat boeren hun handen vol hebben aan maatregelen om de belasting op natuur en milieu te verminderen, krijgen zij ondanks het verdwijnen van de dierrechten nauwelijks of geen ruimte voor uitbreiding van hun veestapel, redeneren Bleker en Atsma.