VRIEZENVEEN/VROOMSHOOP - Onder het motto 'zo ziet het eruit' als er megastallen worden gebouwd, nam de stichting 'Vroomshoop en omgeving mesthoop?' (Vrom?) maandag het Tweede Kamerlid Lutz Jacobi (PvdA) mee naar de stal van een grote kalvermesterij. De stal staat in de lange flauwe bocht van de Nieuwe Daarlerveenseweg, tussen Vriezenveen en Daarlerveen.

Eind vorig jaar was Jacobi ook al eens te gast bij Vrom?, en nam ze een kijkje in het landbouwontwikkelingsgebied (log) Fortwijk waar Family Farmers uit Noord Brabant en varkensbedrijf Schuttert uit Ommen zich willen vestigen.

Zoals bekend heeft de gemeenteraad voor het gebied Fortwijk een voorbereidingsbesluit genomen. Daardoor zijn een jaar lang geen grootschalige ontwikkelingen in het gebied mogelijk, maar Vrom? blijft de vinger aan de pols houden. Want als de gemeenteraad megabedrijven in Fortwijk wil tegenhouden, zal het voorbereidingsbesluit 'uitgewerkt' moeten worden. Dan zullen er in het bestemmingsplan bepalingen moeten komen over de maximale grootte die agrarische bedrijven mogen hebben, over de 'inpassing' in het landschap, over het aantal bedrijven dat zich vestigen mag, over de ruimte tussen de bedrijven, etc.

De stal van de kalvermesterij aan de Nieuwe Daarlerveenseweg staat er nu een paar jaar. En één ding is zeker, aldus Douwe Bouma en Jan Veldhuis van Vrom?: van enige inpassing in het landschap is geen sprake. Er staat geen boom, heg of struik omheen. "Als je die flauwe bocht inrijdt, doemt de stal letterlijk als een muur voor je op", zo drukt Bouma het uit.

Bouma en Veldhuis zijn blij dat de gemeenteraad het voorbereidingsbesluit voor Fortwijk heeft genomen, waardoor het gebied voor een jaar 'op slot' zit. Maar de gemeente zal er nu verder mee aan de slag moeten, aldus de beide bestuursleden van Vrom?.

Jacobi kwam bij haar bezoek vertellen, dat ze na haar vorige bezoek aan Vroomshoop contact heeft opgenomen met de ministers G. Verburg (Landbouw) en J. Cramer (Milieu). Beide ministers hebben inmiddels de Tweede Kamer een brief geschreven, waaruit blijkt dat Verburg geporteerd is voor agrarische gezinsbedrijven die grondgebonden zijn. Cramer geeft aan dat ze 'inpassing' van agrarische bedrijven in de natuur erg belangrijk vindt. In de visie van Verburg moet er naast kleine agrarische bedrijven in Nederland ook ruimte zijn voor grote bedrijven van bijvoorbeeld 15.000 varkens.

Bouma en Veldhuis volgen alles wat er op landbouwgebied aan nota's en dergelijke verschijnt. Zo is onlangs verschenen het rapport van het College van Rijks Adviseurs (CRA), gericht aan de minister van Landbouw.

Het CRA schrijft daarin dat verplaatsing van lokale familiebedrijven naar landbouwontwikkelingsgebieden voorrang moet hebben boven verplaatsing van bedrijven uit de regio of elders uit het land. Meteen daarna staat in het rapport van het CRA een zin waar de stichting Vrom? blij mee is: 'niet-familiebedrijven en meerlaagse bedrijven horen op een bedrijventerrein of een projectlocatie van een landbouwontwikkelingsgebied'.

Dat is een standpunt dat de stichting Vrom? van meet af aan heeft uitgedragen. 'Varkensflats' van 20.000 dieren en meer, zoals Family Farmers in Fortwijk wil, horen op een industrieterrein thuis, aldus Vrom?

Er komt nog bij, aldus Bouwma, dat elk megabedrijf op zich in een landbouwontwikkelingsgebied wel aan de normen van ammoniakuitstoot en dergelijke kan voldoen, maar dat er ook nog een cumulatief effect is. "Als je van verschillende plekken vervuilende bedrijven op één plek concentreert, dan krijg je op die ene plek een geweldige vervuiling. Op de oude plek voldeden al die bedrijven apart aan de norm, maar samen op één plek komt er een opstapelingseffect", aldus Bouwma.

Volgens Veldhuis heeft de landbouw een 'omslagpunt' bereikt als er bedrijven komen van bijvoorbeeld 20.000 dieren. "Zulke bedrijven horen niet op het platteland, ook niet in agro-parken in landbouwontwikkelingsgebieden. Want je krijgt ook geweldige problemen met aanvoer van voer en afvoer van de dieren en van de mest. Zulke grote bedrijven moeten ook met het oog op aan- en afvoer op een industrieterrein bij voorkeur aan zee, bijvoorbeeld op de Maasvlakte bij Rotterdam waar wel sprake van is geweest."

De economie van Twenterand zal volgens de stichting Vrom? geen baat hebben bij de komst van 'varkensflats'. Zelfs niet vanwege de onroerendzaakbelasting, omdat voor agrarische opstallen (behalve een woonhuis bij een boerenbedrijf) nou eenmaal geen ozb betaald hoeft te worden.

(Bron: Tubantia, 30-1-'08)