Behoud de Parel op Facebook.

U bent hier

Kinderen die opgroeien in sterk vervuilde stadslucht lopen hersenschade op en zijn minder intelligent dan leeftijdsgenootjes die gezonde lucht inademen. Dat blijkt uit een Mexicaans-Amerikaanse pilotstudie onder leiding van Lilian Calderón-Garcidueñas. Zij scande de hersenen van 23 kinderen uit Mexico City – bekend om zijn luchtvervuiling – en vergeleek die met de scans van 13 kinderen uit Polotitlán, een schoon stadje in New Mexico.

De resultaten waren opzienbarend. Bij de ‘City-kinderen’ kwamen veel meer hersenontstekingen en vaatafwijkingen in het brein voor. Deze aandoeningen leiden op hun beurt weer vaak tot Alzheimerachtige symptomen. Ook vonden Calderón-Garcidueñas en collega’s beschadigingen in met name de frontale cortex. Dit hersengebiedje zit achter je voorhoofd en is onder meer betrokken bij ‘cognitieve arbeid’ als het oplossen van problemen en het maken van plannen.

Door de geografische ligging – in een bekken met bergen rondom – en de grote hoeveelheid industrie en verkeer is de lucht in Mexico City sterk vervuild. Polotitlán ligt 400 km verderop op dezelfde hoogte als Mexico City maar niet in een bekken, waardoor wind eventuele luchtvervuiling gemakkelijk wegblaast. Daarom is de luchtkwaliteit daar veel beter.

Daarnaast bleken de kinderen uit Mexico City minder intelligent te zijn dan de kinderen uit Polotitlán. Normaal gesproken doen kinderen het elk jaar iets beter op een IQ-test. Maar een kind van negen jaar oud uit een vervuilde stad scoorde op de test als een kind van acht. De onderzoekers denken dat de hersenschade aan de frontale cortex hier de oorzaak van is. Het is overigens onwaarschijnlijk dat deze hersenschade komt door bijvoorbeeld de opvoeding of sociale situatie waarin de City-kinderen opgroeiden. Bij honden uit Mexico-city werden in een hersenscan namelijk precies dezelfde type hersenbeschadigingen gevonden.

In Nederland is de lucht net zo vervuild
Wat zeggen deze resultaten over kinderen in Nederland? De kinderen uit Mexico City werden volgens Calderón-Garcidueñas en co blootgesteld aan een hoop ultrafijn – en dus extra schadelijk - fijn stof: het jaargemiddelde in het gebied waar zij opgroeiden was 25 μg/m3. Deze waarden zijn ook in Nederland niet ongebruikelijk. Uit een brief die minister Cramer (VROM) eind 2007 aan de Tweede Kamer schrijft, blijkt dat het in Nederland met het fijn stof amper beter gesteld is: Nederland heeft moeite de hoeveelheid ultrafijn fijn stof onder de op dat moment geldende EU-norm van 25 μg/m3 te houden. Oftewel: de lucht is – wat betreft dit type fijn stof - in Nederland net zo vies als in Mexico City.

Bovendien bevestigen twee andere onderzoeken, waarvan één gehouden in Vlaanderen, dat luchtvervuiling de intelligentie vermindert. Het Belgische Steunpunt Milieu en Gezondheid toonde aan dat moeders die lucht inademen met veel lood dit via de placenta doorgeven aan hun ongeboren kind, dat vervolgens later een minder hoog IQ heeft. Wetenschappers van Harvard University vergeleken in Boston de intelligentie van kinderen in een vervuild en schoon deel van de stad en vonden dat kinderen die veel aan roet – een vorm van fijn stof – waren blootgesteld het aanzienlijk slechter deden op IQ-tests. Het effect was ongeveer hetzelfde als wanneer een moeder gedurende de hele zwangerschap tien sigaretten per dag rookt, aldus de onderzoekers.

Hersenbeschadiging en vroegtijdige sterfte
De pilotstudie die Calderón-Garcidueñas en collega’s uitvoerden is kleinschalig opgezet. Verder onderzoek is dus nodig om erachter te komen hoe luchtvervuiling precies hersenschade veroorzaakt. Dát fijn stof schadelijk is, staat echter vast. Al in 2002 ontdekte Calderón-Garcidueñas dat blootstelling leidt tot hersenbeschadiging en verslechtering van de hersenfuncties. In Nederland stierven in 2006 naar schatting 2.080 mensen aan de gevolgen van het inademen van fijn stof. Luchtvervuiling is daarmee in ons land verantwoordelijk voor 1 tot 2% van de totale vroegtijdige sterfte. De website van het ministerie van VROM meldt ondertussen dat Nederland de EU-norm voor fijn stof niet gaat halen binnen de daarvoor gestelde termijn: de lucht is nog te vies.

Calderón-Garcidueñas en collega’s publiceerden de resultaten van hun onderzoek in het vakblad Brain and Cognition onder de titel ‘Air pollution, cognitive deficits and brain abnormalities: A pilot study with children and dogs’.

INFORMATIE OVER FIJNSTOF
‘Gewoon’ fijn stof bestaat uit alle deeltjes met een doorsnede kleiner dan 10 micrometer. Een deel daarvan – ultrafijn fijn stof - heeft een nog kleinere doorsnede: 2,5 micrometer of kleiner. Hoe fijner het stof, hoe schadelijker het is voor de gezondheid. Het dringt namelijk nog dieper in de longen door en kan dus nog meer schade veroorzaken. De voornaamste onnatuurlijke bronnen voor fijn stof zijn de industrie en het verkeer.

SAMENVATTING
Voortdurende blootstelling aan lucht die vervuild is met onder meer fijn stof zorgt voor hersenschade bij kinderen. Vooral de frontale cortex (het 'denk- en plangebiedje' in het brein) blijkt slechter te functioneren, waardoor de kinderen uit een vuile stad minder intelligent zijn dan kinderen die schone lucht inademen. De kinderen uit het onderzoek komen uit een deel van Mexico City waar de gemiddelde hoeveelheid fijn stof ongeveer gelijk is aan Nederland.

Projecten & onderwerpen: 
Behoud de Parel