Behoud de Parel op Facebook.

U bent hier

Fijnstof en roet situatie in de regio Noord Limburg

fijnstof meting Horst aan de Maas

Voor meer recente algemenen informatie wordt verwezen naar 'het fijnstof dosier' (PDF document) van RIVM waarin informatie staat over de samenstelling van fijnstof, emissies, luchtkwaliteit, effecten, meten, modellering, regelgeving, beleid, en onderzoek. WHO heeft in 2003 een document (PDF) gepubliceerd mbt  de gezondheidsaspecten van luchtverontreiniging mbt fijnstof, stikstofoxide en ozon.
Eind 2021 is de verwachting dat de EU normen bijgesteld worden in de richting van de huidige WHO normen. Zie een presentatie (PDF) hierover van maart 2021 in EU FAIRMOND bijeenkomst. Ook de WHO heeft de advieswaarden op 22 sept 2021 behoorlijk bijgesteld. Een aardig overzicht van wat internationaal speelt mbt de WHO normen en de WHO Air Quality Guidence.
Fijnstof en andere emissies uit Intensieve Veehouderijen en verkeer hebben grote invloed op de gezondheid van omwonenden. Zie bijv. de brochure van de Gezondsheidsraad "Gezondheidswinst door schone lucht" van januari 2018 (PDF 54 blz), de GGD richtlijnen (PDF document) elk jaar tav veeteelt en gezondheid,  of het overzichtsartikel 'fijnstof en endotoxinen' (febr 2018) op de website van Kennisplatform Veehouderij en humane gezondheid. Met nadruk pleit de Raad voor maatregelen en hantering van de WHO advieswaarden te hanteren ipv de EU normen. Duidelijk is dat regio's de Peel en Nrd Limburg nu net in een gebied liggen waar de emssies zo wie zo al hoog zijn in vergelijking met de rest van Nederland.
De Gezondheidsraad is ook om Advies gevraagd  betreffende de gezondheid van omwonende nabij intensieveveehouderijen. Deze publicatie is gepland op 14 febr 2018.

In 2020 hebben alle provicies en de meeste gemeentes een Schone Lucht Accoord (SLA) ondertekend waarbij een Uitvoerings Plan is vastgesteld om voor 2030 een reductie te halen van 50% van de emissies. In 2022 is het eerste monitorings Monitoringsrapportage SLA (een doortimmert goed leesbaar PDF document) door het RIVM gepubliceerd waarin gesteld wordt dat er voortgang is maar dat zonder extra maatregelen de 2021 WHO advieswaarden niet gehaald zullen worden.
Tav de luchtkwaliteit in Limburg rapporteert (jan 2023, PDF) de GGD Limburg regelmatig over de luchtkwaliteitssituatie (stikstof en fijn stof) in de diverse gemeentes in Limburg.

Het RIVM en mileudienst van prov. Limburg meten de luchtkwaliteit in Nederland en ook in de regio Noord Limburg. 
Een eenvoudig overzicht van RIVM luchtmeetnet meer georienteerd op indicatie van smog (fijnstof, stikstof en ozon) is te vinden op telekst pagina van NOP 711.

In oktober 2017 heeft het RIVM een start gemaakt met de opzet van een centraal dataportaal met lokale metingen van diverse lokale luchtkwaliteits meet initiatieven in het project kader van "Samen Meten": bijv. fijnstof en stikstofoxide metingen. CAMS logoHet in 2017 gestartte sateliet programma Copernicus monitort momenteel ook fijnstof (en andere emissies zoals bijv. NO2) op regionaal nivo: Atmosphere Monitoring Service. De meetwaarden zijn wel waarden in de hogere luchtlagen.
In het kader van Open Data for Germany is er een website Open Data Stuttgart opgezet waar lokale fijnstof metingen constant bijgehouden worden, ook tav lokaties in Nederland en bijv Horst/Grubbenvorst.
De website van Buienradar laat ook de fijnstof PM10 waarden voor Nederland zien over de afgelopen 6 uur.
Begin 2017 is op de website van Longfonds een service gestart om de  lokale luchkwaliteit volgens het RIVM LKI model te laten zien. Klik op de postit om de recente LKI index in te zien.

Hoe wordt fijnstof gemeten?

De landelijke meetstations (er zijn ca 30 stations die fijnstof meten) van NSL/RIVM meten met een referentie fijnstofstof sensor, de BAM1020. De zg DIY fijnstofsensoren die betaalbaarder zijn meten mbv een laser en tellen de deeltjes al naar gelang de grootte. De deeltjes tellingen worden door de sensor fabrikant omgerekend naar gewichtswaarden. Meestal worden deze PM10 en PM2.5 gewichtwaarden in de berekeningen gebruikt. De verschillen tussen diverse sensoren kunnen per fabrikant enorm verschillend. Soms tot 150%.

Opmerking: De 'deeltjes tellingen'  worden door de fabrikant omgerekend naar ug/m3. Invloeden van bijv de lokale rel. vocht en temperatuur worden niet verrekend. Het gevolg is dat zonder kalibratie de fijnstofwaarden 2-5 maal zo hoog uitvallen als de werkelijke waarde. Meestal worden in de grafieken waarden getoond die niet gekalibreerd zijn (!). Eind 2020 is een thesis (afstudeerder statistiek Uni Leiden, stagaire RIVM) verschenen die een kalibratie methode voorstelt.

Luchtkwaliteit in Noord Limburg

De luchtkwaliteitsgegevens van een aantal meetstations in de omgeving van Horst aan de Maas worden door Behoud de Parel dagelijks bijgehouden en op deze website weergegeven.

Fijnstof rapportages Noord Limburg:

Luchtkwaliteitsmetingen in stedelijke gebieden (verkeer)

Zie ook de informatie Dossier Luchtkwaliteit "wat betekent luchtvervuiling voor mijn gezondheid" op de website van Milieudefensie. Met name de meetcampagne welke in 2015 op 58 plekken de luchtvervuiling stikstofdioxide door het verkeer meet.

Luchtkwaliteit meet initiatieven

Voor zover bekend zijn er onder de noemer "Citizen Science" in twee stedelijke gebieden (hoofdzakelijk luchtvervuiling door verkeer) initiatieven om "zelf" vervuiling te meten en bij te houden met meer betaalbare meet-"doosjes" en soms met een open/vrije beschikbaarheid (zie bijv. SOS pilot project van Neonovum). Dit in samenwerking met de plaatselijke universiteit, bedrijven op de campus, de gemeente, maar ook RIVM en bijv. ECN.
logo snuffle.orgOp de website snuffle.org (KNMI initiatief) is een overzicht te vinden van beschikbare low-cost emissie sensoren producten en hun toepassingen in meetkastjes.http://waag.org/nl/project/urban-airq

Meer informatie over op de voorgrond tredende Nederlandse lokale initiatieven:

  • Eindhoven/Assen: Aireas en Sensor City gebruiken de AirBox van ECN, werken samen met ECN.
  • Amsterdam: Urban AirQ smart citizen project van  Waag Society. Werkt samen met RIVM, ECN en GGD Amsterdam. Is onderdeel van het Europees gefinancierde  EU project   Making-Sense.
  • Hollandse Luchten is in 2019 gestart mbv technologie ontwikkeld door Waag Society in opdracht van enkele overheidsinstellingen en industrie.
  • Berghaven (Hoek van Holland) het meetproject Scapeler gestart in 2018. Meten fijnstof.
  • Meet je Stad in Amersfoort. Meet temperatuur en luchtvochtigheid via TTN netwerk.
  • MySense logo   MySense een luchtkwaliteitsmetingen project van Behoud de Parel in Horst aan de Maas. Het project is itt Urban Air initiatieven gericht op agrarische regio's. Technische details via github. Nauw betrokken met RIVM en GreenTechLab Fontys Venlo.

In vele plaatsen zijn burgers bezig met luchtkwaliteitsmetingen. Een meer complete lijst zie o.a. de Behoud de Parel webpagina van Samen Meten initiatieven.
In jan 2016 heeft het RIVM een overzicht gepubliceerd van betaalbare sensoren, initiatieven en commerciele producten: Lucht meten met sensoren (PDF document; concept).
Het RIVM geeft jaarlijks een "Jaaroverzicht Luchtkwaliteit" uit. De laatste is het overzicht voor het jaar 2013 (PDF document).

SensAppEen groot internationaal project naast die van AqiCN.org voor sensor data acquisitie en visualisatie is SensApp (zie GitHub Sinteff-9012 project). De website gebaseerd op Open Software staat voor deelnemers vrij toe sensor data te up- en downloaden en in te zien.
luftdaten.info logoIn Duitsland timmert een initiatief Sensors.Community uit Stuttgart behoorlijk aan de web. Zie luftdaten.info (de resultaten ) en de gerelateerde AirTube.info t.a.v. de lokale sensoren in de regio Noord Limburg die aan deze data portalen doorgegeven worden.

Roet situatie in Noord Limburg

Roet wordt vooral door het verkeer (diesel) veroorzaakt. Het is voor verkeerssituaties een veel betere indicator als fijnstof. Roet is heel veel schadelijker als fijnstof (bron: RIVM DCMR 2013). Per 1 µg/m³ wordt de levensduur met 21 dagen ingekort, voor roet is dat 195 dagen per 1 µg/m³ (bron: Crit. Care Med. 2009 en Milieu Defensie). Helaas zijn er (nog) geen normen voor roet emissies vastgesteld. Roet wordt sinds augustus 2015 gemeten door het meetstation in Vredepeel (Venray) van het RIVM. Het meetstation staat in een relatief verkeersarm gebied. Een drukkere weg (bijv. de A73 snelweg) laat een roet emissie toename zien van 100%. Voor fijnstof door verkeer is dat 10-25%. Zie voor de grafieken voor roet emissie in Nrd Limburg: "Fijnstof en roet metingen in de regio Noord Limburg over afgelopen jaren".

Luchtkwaliteits index

Een inzichtelijke manier van het aangeven van de luchtkwaliteit is de internationale  "Air Quality Index" (AQI). De index geeft met een getal aan hoe schadelijk de concentratie van een luchtvervuilende stof op de gezondheid is: goed (groen) t/m heel schadelijk (donker bruin) op het meetmoment. De AQI is gebaseerd op de internationale normen voor gezondheidsrisico's.  Zijn er meer stoffen gemeten dat wordt de hoogste AQI index aangehouden. Roet is (nog) niet opgenomen in deze AQI index.

logo AQICNaqicn.org pm2.5 forecast Europe
Click voor de recente AQI indexwaarden voor de luchtkwaliteit (o.a. fijnstof) in uw omgeving op dit moment bijv. deze URL aqicn.org website (huidige AQI index waarden voor Horst a/d Maas en omgeving).
AQICN houdt van 11000 meetstations over de wereld hun meting bij en heeft een grote collectie van voorspellingen van diverse emissies regionaal maar ook nationaal. AQICN heeft voor smartsphones een app beschikbaar gemaakt om recente lokale emmissies weer te laten geven.  Click op het landkaartje voor de fijnstof PM2.5 verwachting voor de komende dagen in Europa van AQICN.

Zie ook de website Air Quality Now (EU gesponserd) voor de Common Air Quality Index (de Europese index norm CAQI) en vergelijkingen van luchtverontreining per regio over Europa. Het nadeel van deze methode is: een hoge waarde van een niet gemeten stof geeft een vertekend gezondheids risico beeld.

Van recentere datum is de Air Quality Health Index (bijv. Canada). Deze AQHI index is gebaseerd op internationale normen voor gezondheidsrisico's en gebruikt in de index berekening drie significante luchtvervuilers: ozon, ultra fijnstof en stikstofdioxide.

Smog alert service voor Horst aan de Maas

De provincie Limburg houdt in tegenstelling tot de Nederlandse overheid een lage drempel aan voor een smog alert: het fijnstof daggemiddelde is meer dan 70 µg/m³ voor PM10 fijnstof. Behoud de Parel houdt de waarden bij voor de regio Horst aan de Maas. Vooral in april en september wordt de smog grens soms overschreden.

U kunt zich abonneren voor de ontvangst van een email als de smog grens in Horst aan de Maas overschreden gaat worden. U kunt zich hiertoe aanmelden via het secretariaat informatie @ behouddeparel.nl.

Fijnstof normen en advieswaarden

Om het beleid ten aanzien van luchtkwaliteit te formuleren en te handhaven zijn er Europese richtlijnen EU 2008/50/eg. Nederland en dus de provincie en de gemeente Horst aan de Maas houden vast aan de verouderde 2005/2008 normen uit fase 1 van deze richtlijn.
De WHO houdt veel strengere advieswaarde aan welke gebaseerd zijn op recente wetenschappelijke studies. Deze advieswaarden zijn in 2021 rigureus bijgesteld.

De onderstaande tabel geeft aan welke normen er gelden ten aanzien van fijnstof (PM10) en ultrafijnstof (PM2.5).

EU en WHO normen en voorstel EU normen bijstelling 3e kwartaal 2022
vervuilende stof 2005 WHO 2021 WHO EU standaard EU uizondering
PM10 (max jaar) 20 µg/m3 15 µg/m3 40 µg/m3   -
PM10 (max dag) 50 µg/m3 45 µg/m3  50 µg/m3  35 dagen/jaar
PM2.5 (max jaar) 10 µg/m3 5 µg/m3 25 µg/m3   -
PM2.5 (max dag)  25 µg/m3 15 µg/m3   -   -
NO2 (max jaar) 40 µg/m3 10 µg/m3 40 µg/m3   -
NO2 (max per uur)  200 µg/m3 25 µg/m3 200 µg/m3  18 dagen/jaar
SO2 (max dag)  20 µg/m3 40 µg/m3 125 µg/m3  3 dagen / jaar
O3 (8-uur) 120 µg/m3 4 mg/m3 100 µg/m3  75 dagen /3 jaar

De normen en 2005 advieswaarden van overheden in kaart gebracht met de risico analyses Particular Matter 2.5: compare risk for WHO-US-EU standardsDe door de EU gehanteerde normen zijn geen gezonde normen. Duidelijk wordt dit uit een vergelijkend overzicht van de risicos en de gehanteerde PM2.5 normen. De EU PM2.5 norm is van kracht sinds 2015. In de grafiek worden de normen en de AQI/LKI Indices (goed-matig grens) vergeleken met wetenschappelijke risico analyses  van Pope e.a. maart 2002 tav longziektes en Thurston e.a. april 2016.

Het onderzoek naar de invloed van veehouderij op de gezondheid omwonenden is gaande. Ziekte kiemen liften als het ware mee met fijnstofdeeltjes waardoor naar het zich laat aanzien longziektes rondom bedrijven toenemen. Hier speelt de gemiste onderzoek tav Q-koorts affaire een duidelijke rol. Recente rapporten tav bio-aerosolen zoals Staphgylococcus bacterie en Camplobacter coli zijn:

 

Fijnstofpublicaties nav fijnstof in Horst aan de Maas

Over de fijnstof metingen in Horst aan de Maas zijn op deze website meer publicaties te vinden, bijv.:

Periodiek (eens per halfjaar) rapporteert de Provincie Limburg aan bijv. de gemeente Horst aan de Maas met een "Voortgangsrapportage fijnstofmetingen". In de rapportages worden de meetwaarden vergeleken met de afgelopen periode. De gerapporteerde metingen zijn gecalibreerd (vergelijken met andere meetmethoden en stations wordt dan mogelijk). Per dag wordt een daggemiddelde berekend en wordt gekeken of er overschrijdingen zijn aan de door de organisatie gehanteerde normen. Vanaf 2015 lijken de rapportages wat in het slob geraakt te zijn.

Luchtkwaliteit door het verkeer

Zie ook de informatie Dossier Luchtkwaliteit "wat betekent luchtvervuiling voor mijn gezondheid" op de website van Milieudefensie. Met name de meetcampagne welke in 2015 op 58 plekken de luchtvervuiling stikstofdioxide door het verkeer meet.

Voor een handleiding met name tav berekeneningen emissie door het verkeer tav fijnstof en ook andere meissies wordt verwezen naar Handreiking Rekenen aan Luchtkwaliteit (PDF document 94 blz), een publicatie van de overheid opgesteld als hulpmiddel bij het berekenen van luchtkwaliteit bij wegen en intichtingen.

Behoud de Parel